Dzieje Podbrodzia w I połowie XX wieku. Część V

Okres międzywojenny

W okresie międzywojennym w Podbrodziu mieszkańcy miasteczka i okolic mogli skorzystać z usług kilku lekarzy, felczerzy, adwokata, introligatora, zegarmistrzów, szewców, krawców, blacharza, ślusarza, cieśli, rzeźników.

W tym czasie w mieście działało też 13 organizacji o różnorodnym charakterze działalności. Wymienić tu należy: Związek Strzelecki, Koło Federacji Polskich Obrońców Ojczyzny, Drużyna Harcerska, Koło Macierzy Szkolnej, Biblioteka miejska, Stowarzyszenie Młodzieży Polskiej, Kasa społeczna, Spółdzielnia Rolniczo-Handlowa, Żydowski Dom Dobroczynny, Żydowski Bank Handlowy, Żydowska Biblioteka Społeczna, Związek Kupców, Ochotnicza Straż Pożarna.

Podbrodzie było znanym letniskiem. W swoim przewodniku „Przewodnik po Litwie i Białejrusi” już w 1909 roku wymienia je Napoleon Rouba, znany polski dziennikarz i krytyk teatralny. W tym przewodniku czytamy: „Podbrodzie, m-ko przy ujściu rz. Dubinki do Żejmiany, na granicy pow. wil. I święciańskiego, w gub. wileńskiej położone, o 45 w. od Wilna i 28 w. od Święcian. O 1 w. od m-ka leży st. kol. ż. Petersburg – Warszawa. Część m-ka należy do dom. Orniany hr. Tyszkiewicza, część zaś, oddzielona rz. Dubinką, niegdyś Łappowska, do rządu. Most na rzece Dubince. M-ko silnie się rozrasta i zabudowuje. Z Wilna na lato zjeżdża tu corocznie sporo osób na miłe letnisko w willach, rozrzuconych po lesie sosnowym”.

O Podbrodziu jako miejscowości letniskowej wspomina się również w wydanej w 1938 r. książce „Letniska na Ziemiach Wschodnich”: „Podbrodzie. – Miasto-letnisko nad Żejmianą. Stacja kolejowa w miejscu. Linia autobusowa Wilno – Brasław i Wilno – Święciany. 2 hotele, 2 pensjonaty, przeszło 200 pokoi odnajmowanych w okresie letnim. 2 restauracje, sklepy spożywcze. Pokój od zł 15. – do 20. – miesięcznie. Całodzienne utrzymanie zł 3 – 4. Wstęp do lasu – zł 3. – za sezon z prawem zbierania grzybów i jagód leśnych. Informacyj udziela Zarząd Miejski”.

Cdn. Opracowała Leokadia Aszkiełowicz

Źródła:

Rimas Bružas, Tauta be valstybės. Valstybės kelias, Vilnius 2012.

Algimantas Miškinis, Lietuvos urbanistikos paveldas ir vertybės, T. 2: Lietuvos miestai ir miesteliai, kn. 2, Vilnius 2005.

Bronius Kviklys. Mūsų Lietuva. Vilnius 1989, T. 1.

https://www.vle.lt/Straipsnis/Lietuva-Pirmojo-pasaulinio-karo-metais-1914-1918-117506

http://pabradedomus.lt/pabrade/pabrades-istorij

https://www.wikiwand.com/pl/Podbrodzie

https://pl.wikipedia.org/wiki/Podbrodzie

https://pl.wikipedia.org/wiki/Kajetan_Ro%C5%BCnowski

http://postawyiokolice.blogspot.com/2011/06/23-puk-uanow-grodzienskich-z-garnizonu.html

https://polona.pl/item/przewodnik-po-litwie-i-bialejrusi,OTU2NTgxNTk/13/#info:metadata